مقدمه
مهمترین و اولین قدم در راه مدیریت پسماند و جمع آوری زباله، معرفی انواع پسماند است. با شناخت دقیق و با جزئییات انواع پسماند، شهروندان می توانند امیدوارم بود که قدم های مهمی در زمین مدیریت پسماند شهری برداشت. در این متن انواع مواد و زباله های خانگی که امکان جمع آوری دارند را به همراه تصویر معرفی شده اند.
نان خشک
منظور از نان خشک، نان بدون هر گونه رطوبت است، چرا که رطوبت موجود در نان موجب کپک و فاسد شدن می شود. به همین نانی که رطوبت دارد ممکن است درصد بسیار بالای کسری تعلق گیرد.
پلاستیک
پلاستیک به دستهای از مواد مصنوعی یا نیمه مصنوعی گویند که به طول معمول در طبیعت وجود ندارند و از فراییند تغییر بهدست میآیند. یکی از مهمترین ویژگی های پلاستیک این است که می توان آن را به شکل های گوناگون درآورد. به همین علت دسته های زیادی ازمواد پلاستیکی وجود دارند که هر کدام با توجه به نقطه ذوب متفاوت، برای بازیافت باید از همه جداسازی شوند.
مثالهای بازیافتی: کیسههای خرید، سفرههای یکبار مصرف و …
مثالهای غیرقابل بازیافت: سلفونها، سفرههای یکبار مصرف کاغذی، بستهبندیهای مواد غذایی (چیپس، کیک و …) و عموما پلاستیکهایی که صدای تکان دادن آنها خشخش زیادی میکند.
کاغذ و کارتن
از مهترین نمونه های کاغذ و کارتن، کاغذهای کتاب، دفتر، مقواها، کارتن های پستی و بسته بندی، پاکت های کاغذی و .. هستند. اما مواردی هم هستندکه در عین کاغذ بودن امکان بازیافت ندارند. مانند:کاغذهای روغنی، کاغذهای لمینت دار، کاغذهای جلد رنگی و کاغذهای روغنی شیرینی پزی.
خشکاله
ضایعات خشکالو، به عنوان یک نوع ضایعات میوه، به قسمتهای خشک و بیارتباط میوهها اطلاق میشود. این ضایعات شامل اجزای ماندگار از میوههای خشکشده میشوند که معمولاً به صورت خشکالو یا دیگر میوههای خشکشده مانند زردآلو، آلو، انگور خشک، خرما، سیب خشک، انبه خشک، و سایر میوهها تهیه میشوند.
ضایعات الکترونیکی
ضایعات الکترونیک، به عنوان یکی از گونههای پسماند الکترونیکی (e-waste)، به تمامی تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی اطلاق میشود که به دلیل عدم صلاحیت برای استفاده، قابل استفاده نیستند و به مرحله پسماند و بازیافت وارد میشوند.
این نوع پسماند شامل تلویزیونها، رادیوها، کامپیوترها، گوشیهای موبایل، یخچالها، دستگاههای جواهرسازی، لامپهای فلورسنت، و سایر دستگاهها و تجهیزات الکترونیکی میشود.
آلومینیوم و روی
فلز آلومینیوم، به خاطر داشتن ویژگیهایی چون استحکام، مقاومت، زیبائی، سبکی و از همه مهمتر پایداری محیطی، بعد از آهن گران بها ترین فلز به شمار می آید و نقشی مهمی در زمینههای مختلف صنعت از جمله صنایع هواپیماسازی، خودروسازی، ساختمانسازی، کشتیسازی، راه سازی و پل سازی، صنایع نظامی و دفاعی، لوازم خانگی و تجهیزات برق و …بر عهده دارد. تمام موارد بالا باعث شده که در ریخته گری قطعات صنعتی از این فلز بسیار استفاده شود و به همین دلیل بازیافت آلومینیوم اهمیت پیدا کند.
قوطی نوشابه، فویل، درب و پنجره آلومینیومی، ظروف و قابلمه، رادیاتور ماشین، سیم آلومینیومی بدون روکش، پروفیل آلومینیومی از مهمترین مواد قابل بازیافت در این حوزه می باشند.
آهن و چدن
ضایعات آهنی محدود به نوع خاصی نبوده و در انواع مختلفی از ظروف و قوطیها گرفته تا خودروها و لوازم خانگی و مصالح ساختمانی یافت میشوند. در واقع، بسیاری از محصولات در حال حاضر حاوی مقادیر قابل توجهی مواد بازیافتی آهن هستند که علت اصلی آن اقتصاد مبتنی بر مصرف کننده است.
از مهمترین ضایعات آهن می توان به چرخها و بدنه خودرو، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی ، یخچال، حتی مخازن آب گرم و آبگرمکن، تیرآهن، نبشی و میلگرد، لوازم خانه مثل رختآویز، دوچرخه، موتورسیکلت و… اشاره کرد.
پت
پت (PET) پلاستیک شفافی است که در برابر آفتاب مقاومت بالایی دارد و همچین خاصی حل شدن بسیار پایینی در مایعات دارد. از انواع بطری های پت برای بسته بندی طیف وسیعی از محصولات از جمله : آب معدنی، نوشابه های گازدار روغنهای گیاهی،مواد دارویی و بهداشتی و آرایشی بکار می رود.
کفش
انواع کفشهای پلاستیکی قدیمی و کاورهای پلاستیکی و بعضی از انواع شلنگها. مثالهای غیر بازیافتی: انواع کفشهای زنانه و کفشهای ورزشی.
توجه: انواع کفشهای چرمی مردانه با ۴۰٪ کسر بار محاسبه میشود.
سبد
ضایعات سبد مرغی ، سبد میوه ، سبد لبنیاتی و…. جز ضایعات سبد محسوب می شوند.
حلب
ضایعات حلب شامل موارد زیر است.
ورق بهداشتی : شامل قوطی های کنسرو و انواع گالون ها و ظروف حلبی استفاده شده در مصارف خوراکی و …
ورق غیر بهداشتی: شامل انواع ورق های صنعتی استفاده شده در خودرو و اجزای آن مثل انواع فیلترهای خودرو و فیلترهای صنعتی ، باک خودرو ،ورق های استفاده شده در نمای ساختمان مانند لوازم خانگی و دکوراسیون ، بدنه کولر و…
ظروف یکبارمصرف
انواع ظروف یک بار مصرف شامل ظروف یکبار مصرف سالاد و سبزیجات، ظروف یکبار مصرف پروتئینی، ظروف یکبار مصرف بسته بندی، ظروف یکبار مصرف رستورانی، ظروف یکبار مصرف پیرکسی و کریستالی، لیوانهای کاغذی و پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف غذاخوری و میوهخوری، قاشق و چنگالهای پلاستیکی هستند.
مثلهای غیر بازیافتی: ظروف یکبار مصرف فومی و گیاهی
مس
فلزی به رنگ طلایی مایل به قرمز است که انعطاف پذیر، چکش خوار و رسانای موثر گرما و الکتریسیته است. مس اولین فلزی بود که انسان با آن کار کرد و امروزه جزو پرکاربردترین فلزات است. این محصول به دلیل ویژگیهای همچون: داشتن خاصیت چکشخواری، هدایت الکتریکی و حرارتی، قابل بازیافت بودن و طول عمر بالا در بیشتر صنایع قابلیت استفاده دارد.
سیمها و لولههای ساخته شده از مس، سیمهای آهنرباهای الکتریکی، سیمهای موتورهای الکترومغناطیسی و سیمهای موتورهای بخار از انواع مواد قابل بازیافت هستند که در این دسته قرار می گیرند.
برنج
برنج آلیاژی از مس و روی بوده همچنین بخش کوچکی از عناصر دیگر شامل آرسنیک ، منگنز ، سیلیکون ، سرب و فسفر را شامل می شود. از آنجا که این فلز طلایی رنگ است ، معمولاً برای مصارف تزئینی و آلات موسیقی استفاده می شود.
انواع ضایعات برنج را می توان در قطعاتی مثل: پیچ و مهره، قطعات رشته ای، ترمینال ها، شیر آلات برنجی، انژکتورها، اتصالات لوله آب برنجی، قاشق، سماور، کتری، قوری و…مشاهده کرد.
لاک
در حرفه پسماند، به مجموعهای از پلاستیکهای درهم و جدا نشده لاک میگویند. بار لاک تشکیل شده از انواع پلاستیکها مثل ظروف پلاستیکی و سبد (تزریقی)، ظروف یکبار مصرف (هایمپک)، قوطیهای آبمیوه و شامپو (بادی)، بطری آب معدنی و نوشابه (پت)، نایلونها, لولههای پلیکا ، پلی اتیلن، پلیپروپیلن، ABS و … است. بطور کلی بارهای لاک همه نوع پلاستیک را شامل میشود. پس از جداسازی انواع پلاستیک، پت و مواد مشابه که در دسته بندی های دیگر قرار می گیرد، مواردی مانند زیر به عنوان لاک شناخته می شوند.
انواع ظروف بهداشتی، شامپو، ریکا، نوشیدنی، لولههای پلاستیکی و …
قوطی آلومینیوم
انواع قوطیهای نوشابه و آبمیوه، فویلها، ظروف یکبار مصرف آلومینیومی و کرکرههای قدیمی آلومینیومی
لاک ریز
از پلی اتیلن با چگالی پایین (LDPE) بیشتر در تولید ظرف، لوله ها ، کیسه های پلاستیکی برای قطعات رایانه و تجهیزات آزمایشگاهی مختلف استفاده می شود. بیشترین کاربرد پلی اتیلن با چگالی پایین کیسه های پلاستیکی است. از مهمترین کاربرد های لاک ریز (LFPE) می توان به موارد زیر اشاره کرد.
اسباب بازی های انعطاف ، استفاده در روکش سیم ها و کابل ها، قاب لوازم الکترونیکی و …
مثال غیر بازیافتی: انواع لوازم خانگی ملامین.
شیشه
شیشه یک نوع از انواع جامدات است که مواد تشکیل دهنده آن ( اتم ها/ مولکول ها) نظرم خاصی ندارند.
قابل بازیافت شامل انواع بطریهای شیشهای مانند نوشابه، سس، مربا و … هستند.
غیرقابل بازیافت شامل: شیشه شکسته پنجره، شیشه شکسته جلو اتومبیل، ظرف سفالی پیرکس، ظروف شیشهای برای زیبایی، لامپ روشنایی یا لوله فلورسنت، شیشههای آزمایشگاهی و طبی، آینه و شیشههای لعابی مانند کریستال و شیشه تلویزیون.
مخلوط ۱
انواع پسماندهای خشک قابل بازیافت که به صورت اقلام جداگانه تفکیک نشدهاند، در این قسمت قرار میگیرند.
مثالهای غیر بازیافتی:
چوب، لباس و پارچه، ظروف آکاستیوی، فوم، خاک، ظروف سرامیکی و …
مخلوط ۲
انواع پسماندهای خشک قابل بازیافت که اقلام قیمتی آن جدا شدهاند.
قرآن و کتب ادعیه
تحویل و جمعآوری قرآن و کتب ادعیهی قدیمی با رعایت احترام
با شناخت انواع پسماند و بررسی دقیق تر آن در منزل، می تواند کمک زیادی به محیط زیست کرد.